Donostiako Udalak Artikutza onibarra erosi zuen 1919an; izan ere, urte batzuk lehenago, hainbat pertsona hil ziren sukar tifoideek jota, eta udalak jakin zuen Artikutzatik Donostia hornitzeko zetorren urak eragin zuela gaixotasuna. Onibarra erosita, udalak hodi- eta ubide-sare zabala egin zuen, iturburu guztietako ura aprobetxatzeko; era berean, ura kutsa zezakeen jarduera oro debekatu zuen: baso-ustiategiak, meatze-ustiategiak eta azienda bertan ibiltzea. Horrez gain, jendea bertan sartzeko aukera mugatu zen eta onibarrean barrena barraiatuta zeuden baserriak (Elama, Goizarin, Egazki…) hustu egin ziren, bertakoak Artikutza auzora lekualdatuta. 2004. urtean, Artikutza Natura 2000 Sarean sartu zen (Europa-mailan babestutako Naturgune Babestuen Sarea, espezie jakin batzuk eta horien bizilekuak babestera bideratua) eta Nafarroako 42 GKLetako (Garrantzi komunitarioko lekua) bat da.

GI-3631 errepidea da hara doan bakarra. Oiartzunen (Gipuzkoa) hasten da eta 15 km egin ondoren, Bianditzeko mendatea igarotakoan, Artikutzako sarrerara (Eskas) iristen da. 6 km aurrerago dagoen Artikutza auzoraino motordun ibilgailuan jarraitu nahi izanez gero, aldez aurretik baimena eskatu behar da eta Eskasen zaintzaileari eman behar zaio. Autoa aparkalekuan utzita oinez sartu nahi dutenek ez dute baimenik behar.